School Movies: η εκπαίδευση και οι εκπαιδευτικοί στον κινηματογράφο

Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) σας καλωσορίζει στον Γ΄ κύκλο του  εκπαιδευτικού προγράμματος  με τίτλο “School Movies: η εκπαίδευση και οι εκπαιδευτικοί στον κινηματογράφο”, διάρκειας 60 διδακτικών ωρών, το οποίο θα διεξαχθεί από τις 8/10/2023 έως 10/12/2023 και θα υλοποιηθεί μέσω των ειδικών πλατφορμών του ΑΠΘ, συνδυάζοντας μεθόδους σύγχρονης και ασύγχρονης, εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Επιστημονικός Υπεύθυνος και Διδάσκων του προγράμματος είναι ο Νικόλαος Αλέτρας, Μέλος ΕΕΠ, Τμήμα Κινηματογράφου, Σχολή Καλών Τεχνών, ΑΠΘ (Ιστοσελίδα: naletras.webpages.auth.gr)

Ο Νικόλαος Αλέτρας είναι Διδάκτορας Κινηματογράφου του Τμήματος Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα να επικεντρώνονται στο είδος των School Movies (η μεταδιδακτορική του έρευνα αφορά την παραγωγή ενός School Movie), στην παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού ελεύθερης ροής (streaming) και στην ψηφιακή διανομή, καθώς και στην ανάλυση του νοτιοκορεάτικου κινηματογράφου ως full service cinema.  Είναι Μέλος Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ) στο Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ, όπου διδάσκει μαθήματα του πεδίου της Κινηματογραφικής Παραγωγής. Επιστημονικά του άρθρα έχουν παρουσιαστεί σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και έχουν δημοσιευτεί στα πρακτικά τους.

Είναι δημοσιογράφος/κριτικός κινηματογράφου και έχει αρθρογραφήσει, για πολλά χρόνια σε διάφορες εφημερίδες και διαδικτυακά μέσα, τα οποία εκπροσώπησε, ως διαπιστευμένος απεσταλμένος τους, σε διάφορα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ (Κάννες, Κωνσταντινούπολη, Πουσάν, κ.ά.). Διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λάρισας (2009-2017). Είναι επίσης διευθυντής της κινηματογραφικής ιστοσελίδας icineman.com καθώς και μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικής Ταινιών Κινηματογράφου (FIPRESCI). Άρθρα και κριτικές του έχουν εκδοθεί σε συλλογικές εκδόσεις της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, διετέλεσε μέλος της Ομάδας Εργασίας Οπτικοακουστικού Εγγραμματισμού της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία (Νοέμβριος 2015-Ιούνιος 2016), ενώ από τον Μάρτιο του 2022 είναι μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Καλλιτεχνικής Παιδείας του Υπουργείου Παιδείας.

Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων School Movies, Η παγκόσμια φύση ενός κινηματογραφικού είδους (ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, 2020) και Streaming και Ψηφιακή Διανομή (ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, 2020)

Στόχος του προγράμματος

Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να αναδείξει τους τρόπους με τους οποίους απεικονίζονται τα εκπαιδευτικά συστήματα και οι διάφοροι τύποι εκπαιδευτικών μέσα από το είδος των School movies της παγκόσμιας κινηματογραφικής παραγωγής. Η ανάδειξη των τρόπων απεικόνισης θα γίνει με όρους σημειωτικής και κωδίκων (σημασιολογικά/συντακτικά στοιχεία) ως μεθοδολογικά εργαλεία  οπτικοακουστικού εγγραμματισμού. Η χρήση της σημειωτικής θα απαρτίζεται από αναφορές σε ταινίες απαρχής της εμφάνισης του κινηματογράφου, εμπεριέχοντας και συνδυάζοντας την εκπαίδευση και τα εκπαιδευτικά συστήματα με την ιδεολογία, τη γεωπολιτική, τις οικονομικοκοινωνικές συνθήκες των αφηγήσεων, καθώς και με αυτή καθ’ αυτή την κινηματογραφική παραγωγή. Οι επιλεγόμενες προς ανάλυση ταινίες θα προέρχονται από όλα τα μέρη του πλανήτη [Αμερική, Ευρώπη, (πρώην) Σοβιετική Ένωση, Αφρική, Ασία] και θα καλύπτουν όλες τις ιστορικές περιόδους της σχετικής κινηματογραφικής παραγωγής.

Αναγκαιότητα προγράμματος

Η γενικότερη απαίτηση για οπτικοακουστικό εγγραμματισμό συνάδει με τους στόχους του προγράμματος για μια συγκροτημένη ανάγνωση και αποκωδικοποίηση των School Movies. Ο οπτικοακουστικός εγγραμματισμός και η οπτικοακουστική παιδεία – ως στοχεύσεις του προγράμματος – αφορούν κυρίως την εμβάθυνση στην κινηματογραφική γλώσσα. Η βασική ιδιότητα του κινηματογράφου είναι η μαζική ψυχαγωγία και επικοινωνία διαμέσου της αφήγησης ιστοριών με εικόνες, γεγονός που του προσφέρει τεράστια ιδεολογική δύναμη. Ταυτόχρονα αποτελεί – υπό προϋποθέσεις – μια σπουδαία «Καλή Τέχνη» (την 7η Τέχνη), η οποία συνδυάζει στοιχεία όλων των Καλών Τεχνών (Ποίηση, Μουσική, Ζωγραφική, Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Θέατρο). Ο κινηματογράφος είναι μια έκφραση συναισθημάτων, ιδεών, ψυχικής κατάστασης και αποτύπωσης των ανθρώπινων εμπειριών με ένα καθαρά προσωπικό τρόπο, που όμως αποτελεί μια συλλογική βιωματική εμπειρία, η οποία επιτυγχάνεται διαμέσου της στοιχείων και των κωδίκων του φιλμικού κειμένου. Η σύνδεση της σημειωτικής με τις κινηματογραφικές αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών συστημάτων και των τύπων των εκπαιδευτικών, όπως και η αντιστοίχισή τους με συγκεκριμένα ιδεολογικά/οικονομικά συστήματα στην ιστορία της κινηματογραφικής παραγωγής, αποτελεί τη βασική μέθοδο ανάγνωσης των School Movies.  Επιπλέον, μέσω αυτής της μεθόδου ανάγνωσης, επιτυγχάνεται ο προσδιορισμός μαθητών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σε σχέση με τις απεικονίσεις τους στις διάφορες School Movies. Η σύγκριση αυτή ενισχύει το επίπεδο αυτοκριτικής των εκπαιδευτικών, αφού η βιωματική διαδικασία της ταύτισης με τους αντίστοιχους σινεματικούς τύπους, αποτελεί μια δυναμική και έντονη διερεύνηση της θέασης του συγκεκριμένου κινηματογραφικού είδους. Τέλος, μέσω της μελέτης των συγκεκριμένων ταινιών, παρέχονται στους εκπαιδευτικούς, προτάσεις και εφόδια, ώστε να αξιοποιηθούν οι School Movies στην  εκπαιδευτική διαδικασία.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Ολοκληρώνοντας το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, οι συμμετέχοντες θα μπορούν…

α) Να εντοπίζουν, να αναγνωρίζουν και να περιγράφουν τα κυριότερα σημασιολογικά και συντακτικά στοιχεία των School Movies

β) Να περιγράφουν τους κυριότερους τύπους εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικών συστημάτων, όπως απεικονίζονται στις υπό μελέτη ταινίες

γ) Να αξιολογούν και να αναλύουν με κριτικό τρόπο τις School Movies, ως προς τα χαρακτηριστικά της κινηματογραφικής παραγωγής (αισθητική, σκηνοθεσία, ύφος, επίπεδο και ποιότητα παραγωγής, κ.λπ.).

δ) Στο πλαίσιο του οπτικοακουστικού εγγραμματισμού, οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί  Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης, να αξιοποιούν τις School Movies, στις μαθησιακές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες του σχολείου. Αυτό είναι κάτι που δύναται να επιτευχθεί είτε μέσω της εκπόνησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων (π.χ. πολιτιστικά προγράμματα σχετικά με τις School Bullying Movies), είτε με προτάσεις ένταξή τους στα διάφορα γνωστικά αντικείμενα (προβολή σχετικών αποσπασμάτων των συγκεκριμένων ταινιών σε συνδυασμό με μαθήματα, όπως τα μαθηματικά ή η λογοτεχνία)

Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης, σε απόφοιτους καθηγητικών και παιδαγωγικών τμημάτων, σε υπεύθυνους/ες σχεδιασμού εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων, όπως και σε φίλους του κινηματογραφικού μέσου που θέλουν να εμβαθύνουν στο είδος των School Movies.

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί/Προαπαιτούμενες γνώσεις/ Κριτήρια επιλογής

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν:

1.      Εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων

2.      Φοιτητές παιδαγωγικών/καθηγητικών σχολών

3.      Κινηματογραφόφιλοι

Απαραίτητη προϋπόθεση για την πρώτη και τρίτη κατηγορία είναι η κατοχή πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ για τη δεύτερη, βεβαίωση σπουδών από το οικείο ΑΕΙ. Επίσης οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, προσωπικό e-mail, βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών και ενεργοποιημένο μικρόφωνο και κάμερα στο Zoom.

Μέθοδος υλοποίησης

Το πρόγραμμα προσφέρεται εξ ολοκλήρου από απόσταση με συνδυασμό μεθόδων σύγχρονης και ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει 24 ώρες σύγχρονης εκπαίδευσης με τηλεδιάσκεψη στην πλατφόρμα Zoom και 36 ώρες ασύγχρονης μάθησης με κύριο μέσο την πλατφόρμα elearning.auth.gr.

Εκπαιδευτικό υλικό / Άλλες παροχές

Στους συμμετέχοντες παρέχονται:

1.      Εκπαιδευτικό υλικό (παρουσιάσεις power point, e-bοoks, σημειώσεις, βιβλιογραφία).

2.      Πρόσβαση σε οπτικοακουστικά αρχεία/ταινίες, σχετικές με τη θεματολογία του προγράμματος.

3.      Άρθρα δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά και εισηγήσεις από πρακτικά συνεδρίων.

Δομή Εκπαιδευτικού προγράμματος (3 ECTS)

Το πρόγραμμα δομείται από τις κάτωθι 6 διδακτικές ενότητες και 12 υποενότητες:

1.      Το είδος των School Movies (10 ώρες)

· Σχετικά με την κινηματογραφική παραγωγική διαδικασία/Ορισμός των School Movies (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

· Η αναζήτηση της εκπαίδευσης στις School Movies/Εκπαιδευτικά συστήματα και κινηματογραφική παραγωγή   (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

2.      Αμερικάνικες School Movies (10 ώρες)

· Το αμερικάνικο εκπαιδευτικό σύστημα στη «ζούγκλα του μαυροπίνακα» (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

· Το αμερικάνικο εκπαιδευτικό σύστημα παγιδευμένο σε «κεφαλοκλείδωμα» (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

3.      Ευρωπαϊκές School Movies (10 ώρες)

· Η Ευρώπη της Εκπαίδευσης: «Διαγωγή Μηδέν»     (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

· Η Ευρώπη της Εκπαίδευσης: «Ανάμεσα στους Τοίχους»   (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

4.      Σοβιετικές School Movies     (10 ώρες)

· Σοβιετικό εκπαιδευτικό σύστημα: Ο δρόμος προς τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό   (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

· Σοβιετικό εκπαιδευτικό σύστημα: από την τήξη στην περεστρόικα       (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

5.      Οι School Movies του παγκόσμιου σινεμά       (10 ώρες)

· Από την υποσαχάρια Αφρική στα βουνά του Κουρδιστάν    (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

· Ο «πυρετός» της εκπαίδευσης στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας    (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

6.       Σχολικός εκφοβισμός και School Movies         (10 ώρες)

· Η εκπαίδευση της βίας: After Lucia                    (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

· Το curriculum του σχολικού εκφοβισμού στις ταινίες Klass  και Bullying     (2 ώρες σύγχρονη + 3 ώρες ασύγχρονη)

Υποχρεώσεις εκπαιδευόμενων/Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχοντες θα πρέπει:

Α) να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών εκπαίδευσης.

Β) να έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την αξιολόγηση των ενοτήτων του προγράμματος  (κατάθεση εργασιών στην πλατφόρμα elearning του ΑΠΘ)

Γ) να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων μέχρι 30/11/2023.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στους συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης 3 Πιστωτικών Μονάδων (3 ECTS), το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και τον Επιστημονικά Υπεύθυνο του Προγράμματος.

Στους συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Κόστος συμμετοχής

Το ποσό των διδάκτρων ανέρχεται σε 120 Ευρώ ανά εκπαιδευόμενο [πληρωτέο εφάπαξ ή σε δύο ισόποσες δόσεις, οι οποίες αναλύονται ως εξής: η καταβολή της 1ης δόσης συνοδεύεται ταυτόχρονα με την αίτηση εισδοχής στο πρόγραμμα, και η ολοκλήρωση της πληρωμής γίνεται με την καταβολή της 2ης δόσης (τουλάχιστον δέκα μέρες πριν την λήξη του προγράμματος].

Οι συμμετέχοντες, εφόσον επιλεγούν, θα ενημερωθούν με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σχετικά με τα στοιχεία τραπεζικού λογαριασμού, στον οποίο θα πρέπει να καταβληθούν τα δίδακτρα.

Αιτήσεις

Οι θέσεις των συμμετεχόντων είναι 20. Η επιλογή θα γίνει με βάση τη σειρά κατάθεσης της αίτησης συμμετοχής εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις συμμετοχής.

Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά, τα οποία μπορείτε να αποστείλετε εναλλακτικά στο e-mail: [email protected].

1.      Αντίγραφο Πτυχίου

2.      Βεβαίωση σπουδών (όταν πρόκειται για φοιτητές/φοιτήτριες)

3.      Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα (300 λέξεις)

Οι ενδιαφερόμενοι/ενδιαφερόμενες υποβάλλουν αίτηση ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ.

Όροι παρακολούθησης προγραμμάτων